İznik Gölü yok olmasın!

BASIN AÇIKLAMASI

Hemen kıyısında bulunduğumuz Marmara ve Bursa'nın değerli su kaynağı İznik Gölü, pek çok suç ortağı bulunan bir cinayete kurban gitmektedir. Bu cinayetin failleri;

-              Milyonlarca metreküp su hakkı olduğunu iddia edip borularla su çeken ve bunu Gemlik Serbest Bölgesi'ne de sattığı duyulan sanayi tesisi;

-              Gölü besleyen akarsulara baraj yapan DSİ;

-              Kontrolsüz tarımsal ilaçlama yapan yetiştirici ve bunlara göz yuman İl Tarım ve Orman Müdürlüğü;

-              Göle dolgu yapan belediye;

-              ve daha bilemediklerimiz ama etkilerini gördüklerimiz…

Bunlar yetmezmiş gibi, göl civarında açılan taş ocakları, maden çalışmaları ve hatta Yenişehir Kirazlıyayla köyündeki maden zenginleştirme tesisine su aktarma çabaları da cabasıdır.

İznik Gölü, bu kadar hunharca bağrına sıkılan mermiyle nasıl sağ kalacak?

                Tüm dünya küresel iklim değişiminin pençesinde ve canlı varlık kaybının hızlandığı günleri yaşarken, kıt doğal kaynakların yağmalanması sürmektedir. Ülkemiz yakın bir gelecekte hem nüfus artışı hem de tatlı su kaynaklarının azalıp kirlenmesi nedeniyle su kıtlığı yaşayacak ülkeler içinde gösterilmekte, bu yetmezmiş gibi Ortadoğu'dan iklim göçmenlerinin akınına maruz kalabileceği değerlendirilmektedir.

                Seller zıttı olan kuraklıkla birlikte hayatımıza girmiştir. Göl kıyısındaki Mustafalı Mahallesi'nde daha 6 ay önce hiç görülmemiş fırtına ve sel yaşanmışken, göldeki çekilme, kuraklık tehdidi, herkesin göreceği gibi ve hiç olmadığı kadar gerçektir.

                İznik Gölü ve havzası, özellikle 1990'lardan başlayarak, evsel, endüstriyel, tarımsal kirliliğin yanı sıra yağma ve talandan en çok etkilenen bölgelerden biridir. Kirlilik ve su kaybının yanında, yanlış su politikaları canlı yaşamını olduğu kadar gıda güvenliğini de doğrudan olumsuz etkilemektedir.

İnsan kaynaklı küresel iklim krizinin yanı sıra, Türkiye'nin sulak alanlarının korunması için anayasal görev verilen kurumlardan olan DSİ, sulak alanları besleyen doğal su kaynakları üzerinde birbiri ardına Karasu ve Orhangazi gibi baraj ve göletler inşa ederek, projelerini “ekonomik büyümeye katkı” olarak görüp savunmaktadır. Bunun gibi, İznik Gölü'ne Yenişehir Boğazköy'den yıllık 200 milyon metreküp su aktarma projesi fantezi olup, zaten kirli olan bu suyu taşımak astarı yüzünden pahalıya gelecektir.

                Amik Gölü gibi sulak alanlarda yıllarca yaptığı kurutmaların hatalı olduğu ortada olan DSİ, köklü bir kurum olmasına karşın, burada da bilime karşı inat etmektedir. Oysa tüm ülkede, DSİ'nin ekolojik dengeyi gözetmeyen “su bütçesi temelli” göl yönetimi stratejisi yerine “ekosistem temelli” su yönetimine geçilmelidir.

                Son yapılan imar planı değişiklikleriyle yine kayrılan Cargill'in su tüketimi de yeniden değerlendirilmelidir. Cargill'in hammadde olarak işlediği mısırın, hem de üretim teknolojisinin su ayak izi çok yüksektir. Stratejik yeraltı sularının, insan sağlığına zararlı nişasta bazlı şeker üretimi için kullanılmasının önüne geçilmelidir. Bu yapılmadıkça su kaybının engellenmesi mümkün değildir. O nedenle Bursa Barosu, Mimarlar Odası, Şehir Plancılar Odası, Doğader ve yurttaşlar olarak, 25 yıldır olduğu gibi yine plan değişikliklerini yargıya taşımış bulunuyoruz.

                Bilimsel araştırmalar göstermektedir ki, göl suyu zirai ilaç kirliliği açısından 4. sınıf, yani kirli sudur. Balıklarda ve bitkilerde ağır metal kirliliği tespit edilmiştir.

                Küresel ısınmaya bağlı iklim anormalliklerinin devam edeceği bilimsel raporlarla ortaya konmuş iken, ülkemiz ve Marmara Bölgesi de bundan etkilenmeye devam edecektir. Uzmanlar, olumsuz süreci yavaşlatabilmek için doğayla uyumlu projelere, şehir düzenlemelerine ağırlık verilmesine ve su tasarrufuna dikkat çekiyorlar.

                Küresel iklim krizinin etkilerinin her geçen gün aratarak hissedildiği günümüzde, değeri parayla ölçülemeyecek olan başta su kaynakları ve biyoçeşitlilik mutlak olarak korunmalı ve bozulanların rehabilite edilmesi gerekmektedir.

Bursa 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı'nda belirtilen Su Ana Planı ve Acil Eylem Planı gelecek kuşaklarımız için mutlaka geç olmadan yapılmalı ve uygulanmalıdır. 2010–2020 döneminde iklim değişikliği ile mücadele yönünde yapılacaklara rehberlik edecek stratejiler doğrultusundaki kararlara aykırı işlemler yapılmaktadır. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli Dördüncü Değerlendirme Raporu'na göre Türkiye, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden en çok etkilenecek bölgeler arasında bulunan Akdeniz Havzası'nda yer almaktadır. Bu bağlamda Türkiye'nin su kaynakları için hassasiyet gösterilmeli ve İznik Gölü'ne sahip çıkılmalıdır.

                Üzülerek belirtmek gerekir ki, ilimiz yöneticileri göl ve havzasındaki yıkımın başlıca sorumlularıdır. Tüm doğal kaynaklarda gelecek kuşakların hakkı vardır. İklim krizi, biyoçeşitliliğin azalması ve tüm canlıların varlık nedeni olan su, siyasete kurban edilmeyecek kadar önemlidir. Su ticari bir meta değil, tüm canlılar için bir haktır. 18 Aralık 2020

Bursa Barosu

Bursa Tabip Odası

TMMOB Mimarlar Odası Bursa Şubesi

TMMOB Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesi

DOĞADER ve yurttaşlar

İznik Çevre Platformu

Nilüfer Kent Konseyi